Geri Bildirim Nedir? Neden Önemlidir?
Geri bildirim, alıcı ve gönderici bireyler arasında gerçekleşen geriye doğru olumlu veya olumsuz görüş ve gözlemlerin paylaşılmasıdır. Geri bildirim sürecinde yalnızca bilgi paylaşımı değil aynı zamanda lıcı kişinin kendini geliştirmesine yardımcı olabilecek tasviyelerde yer alır. Geri bildirim- ingilizcesiyle Feedback- genel algının aksine bireyin kişiliğine yapan bir eleştiri değildir, kişinin davranışlarını temel alır.
Geri bildirimin amacı sadece işyerindeki çalışanların performansını değerlendirmek değil aynı zamanda yöneticilerinde işletmelerinin hedeflerini belirlemede ve performansını değerlendirmelerinde de yardımcı olur. Güçlü bir PR (Halkla İlişkiler) startejisiyle ilerletilen geri bildirim süreçleri işletmelerin uzun vadede gelişmesine de katkı sağlar.
İş yerinde verilen geri bildirimler ile belirli bir kişinin veya ekibin performansını artırmasına katkı sağlayabilir. Kişinin güçlü yanları ve geliştirilmesi gereken alanlarından haberdar olması daha iyi bir iş çıkarabilmesine yardımcı olur. Geri bildirim sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerletilmesi de hem kişilerin iletişim becerilerini geliştirmelerine katkıda bulunur hem de işbirliği ve takım çalışmasını da teşvik eder. Böylelikle yalnızca bireyin değil tüm organizasyonun büyümesine ve gelişmesine katkı sağlar.
Geri Bildirim Türleri (Olumlu, Olumsuz, Yapıcı)
Olumlu Geri Bildirim Nedir?
Olumlu bir geri bildirimin amacı birinin iyi bir şekilde yaptıklarını vurgulamaktır. Olumlu geri bildirim verilirken yapılan eyleme dair pozitif detaylar göz önüne alınıp alıcıya bu şekilde iletilmelidir. Yaptığı işin pozitif sonuçlar doğurduğu ve takdir gördüğünü alıcıya belirtmek, kişinin özgüvenini artırması yanında motivasyonunu a artırır ve iş yerinde doğru davranışları da teşvik eder.
Olumsuz Geri Bildirim Nedir?
Olumsuz geri bildirimin amacı yapılan işe veya eyleme dair olumsuz ve eksik olan detayları göz önünde bulundurarak alıcıya iletmektir. Olumsuz geri bildirimin amacı bireyin kişiliği hakkında yorum yapmak değil davranışları ve çıkardığı işin eksik yanlarını ortaya koyup gelişmesine katkı sağlamaktır. Alıcı kişinin geliştirmesi gereken alanları bilmesi, bu konularda kendini iyileştirip bir üst seviyeye çıkmasında katkı sağlar. Bu sayede birey eksik olduğu noktaların daha iyi farkına vararak daha verimli bir çalışma sürecine girebilir.
Yapıcı Geri Bildirim Nedir?
Yapıcı geri bildirim, bireyi geliştirmeye yönelik ve pozitif bir dil kullanılarak verilen, performans ve davranışları iyileştiren geri bildirim türüdür. Bu geri bildirimde, güçlü yanlar vurgulanırken, zayıf yönler hakkında çözüm odaklı öneriler sunulur. Kişiyi yargılamadan ve küçümsemeden, empati ve saygı ile yapılan bu geri bildirim, gelişim fırsatları sunar ve kişiyi motive eder. Doğru zamanlama ve uygun ortamda verildiğinde daha etkili olur, iletişimi güçlendirir ve verimliliği artırır.
Geri Bildirim Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken Temel Noktalar
Geri bildirimindeki temel hedef bireylerin ve ekiplerin uzun vadedeki gelişimini desteklemektir. Geri bildirimin etkili olabilmesi için bireyin sadece hatalarını değil aynı zamanda güçlü yönlerini devurgulamak önemlidir. Bu yolla birey kendi geliştirmek için teşvik edilebilir. Ancak geri bildirimin olumlu ve yapıcı bir etki yaratabilmesi için dikkat edilmesi gereken başka noktalar vardır. Geri bildirim sürecinin açık, objektif ve çözüm odaklı olması iletişimi güçlendirip, karşılıklı anlayışı da artırır.
Amaç ve Hedef Belirlemek
Geri bildirim için iletişime geçmeden, öncelikli yapılması gereken geri bildirim için belirli bir amaç ve hedef belirlemek gerekir. Bu aşamada unutulmaması gereken en önemli faktör geri bildirimin karşı tarafın gelişimine katkı sağlamak ve yönlendirme yapmak için net bir çerçevede sunulmasıdır.
Net ve Açık Olmak
Geri bildirim esnasında belirsiz veya genel ifadeler kullanmak kafa karışıklığına sebep olabilir ve sürecin temel hedefinden şaşmasını sağlayabilir. Soyut ifadeler yerine somut örnekler vererek mesajın daha iyi iletildiğinden emin olunmalıdır. Açık ve doğrudan bir dil kullanmak verilen geri bildirimin etkisini de artırır.
Duygusal Olmaktan Kaçınmak
Geri bildirim verirken objektif kalabilmek kritik bir öneme sahiptir. Bu yüzde süreç esnasında kişisel duygulara dair ifade ve fikirlerden kaçınılmalı ve geri bildirim mantıklı ve dengeli bir şekilde alıcıya sunulmalıdır.
Kişisel Eleştirilerden Uzak Durmak
Geri bildirim alıcının karakteri ile ilgili değil, iş yeri çerçevesindeki belirli davranışaları ve performansı ile igilidir. Bu yüzden bireyin kişiliğine yönelik eleştiriler geri bildirimin yapıcı olmasını engellerken aynı zamanda olumsuz bir algıda oluşturabilir.
Yapıcı Olmaya Özen Gösterme
Geri bildirim sadece kişinin eksikliklerini belirtmek amaçlı değildir. Ek olarak kişiye gelişim fırsatları da sunmalıdır. Olumlu bir dil kullanarak çözüm önerileri sunmak, karşı tarafın geri bildirimi kabul etmesini kolaylaştırır.
Geri Bildirim Yazma Adımları Nelerdir?
Geri bildirim sürecinin hem alıcı hem de gönderici açısından yapıcı olmasını sağlamak için belirli adımları takip etmek, verilmek istenen mesajın doğru anlaşılmasını ve iki tarafta da olumlu bir etki yaratılmasını sağlar. Açık, objektif ve çözüm odaklı bir geri bildirim süreci, bireyin veya ekibin performansını geliştirmeye katkıda bulunur. İşte etkili bir geri bildirim yazarken izlenmesi gereken temel adımlar.
-
Durumu veya Davranışı Belirleme
Sürecin etkili ilerleyebilmesi için öncelikle yapılan geri bildirimin hangi durum ya da davranış hakkında olduğunu net bir şekilde belirtmek gerekir. Spesifik olmayan, genel ifadelerden kaçınılarak, belirli bir konuya odaklanmak mesajın daha anlaşılır olmasını sağlar.
-
Gözlemler ve Somut Örnekler Verme
Verilmek istenen mesajı desteklemek için gözlemler paylaşılmalı ve somut örnekler verilmelidir. Geri bildirim esnasında kişiye neyin iyi gittiğini ya da hangi alanların geliştirilmeye ihtiyaç duyduğunu göstermek, sürecin daha verimli ilerlemesini sağlar.
-
Sonuçları ve Etkilerini Anlatma
Hakkında geri bildirim yapılan davranış ve durumun işleyişe, ekibe veya bireyin kişisel performansına olan etkisi açık bir şekilde ifade edilmelidir. Böylelikle kişi geri bildirimin neden önemli olduğunu daha iyi anlayıp kendini geliştirme için motive olabilir.
-
Çözüm Önerileri Sunma
Alıcıya katkı sağlamayı amaçlayan, yapıcı bir geri bildirim süreci, sadece kişinin eksikliklerine de odaklanmamalıdır. Kişinin gelişiminin sağlanması için somut, elle tutulabilir öneriler sunmak ve alternatif çözümler önermek, karşı tarafın geri bildirimi olumlu bir şekilde değerlendirmesine yardımcı olur.
-
Pozitif Yönler ve Teşvik Edici Cümleler Ekleme
Geri bildirim sürecinde dengeyi sağlayabilmek için eksik yönlerin yanı sıra pozitif davranışlara ve güçlü yönlere de vurgu yapılmalıdır. Kişinin olumlu yönlerine de odaklanıp teşvik edici ifadeler kullanmak, motivasyonu artırmaya ve gelişim sürecine daha açık hale gelmesine de katkıda bulunur.
Olumlu Geri Bildirim Nasıl Yazılır?
Olumlu geri bildirimin amacı alıcının başarılı olduğu alanları vurgulayarak motivasyonunu artırmaktır. Olumlu geri bildirim süreci bireyin güçlü yönlerini fark etmesine ve bu sayede kendini daha da geliştirmesine yardımcı olur. Geri bildirimin olumlu bir etkisi olması için sadece takdir etmek yeterli değildir, aynı zamanda alıcının başarılarını sürdürebilmesi için teşvik edici de olması gerekir. İşte olumlu geri bildirim yazarken dikkat edilmesi unsurlar.
Başarıyı ve Güçlü Yönleri Vurgulamak
Olumlu geri bildirimin temelinde alıcının başarılarının ve güçlü yanlarının net bir şekilde ifade edilmesi vardır. Genel ve açık olmayan övgüler yerine, kişinin spesifik başarılarının ve becerilerinin üzerine odaklanmak, kişinin hangi alanlarda başarılı olduğunu daha iyi anlamasını sağlar.
Teşekkür Etme ve Takdir Duygusu
Kişinin motivasyonunu arttırmanın en iyi yollarından biri emeğinin ve katkısını takdir edildiğini göstermektir. Bireyin yaptığı işin değerli olduğunu hissetmesini sağlamak ve daha da iyi sonuçlar elde etmesi için teşvik etmenin en kolay yolu samimi bir teşekkür ifadesidir.
Motivasyonu Artırıcı Yöntemler
Olumlu geri bildirim alıcıya mevcut performansını koruması ve geliştirmesi için teşvik edici bir şekilde verilmelidir. Cesaretlendirici ve destekleyici ifadeler kullanarak, bireyin kendine olan güveni artırılabilir ve geleceğe dönük daha büyük başarılara ulaşmasına da katkıda bulunur.
Olumsuz Geri Bildirim Nasıl Yazılır?
Kişinin gelişip iyileşmesi için, olumsuz geri bildirim süreci dikkatle ele alınmalıdır. Olumsuz geri bildirimin etkili olabilmesi için sadece kişinin eksikliklerine odaklanılmamalı aynı zamanda çözüm yolları da sunulup karşı tarafın gelişimine de katkıda bulunulmalıdır. Geri bildirim verilirken alıcıya karşı motive edici ve yapıcı bir yaklaşım benimsemek, temelinde olumsuz olsa da geri bildirimin pozitif bir şekilde karşılanmasını sağlar. İşte olumsuz geri bildirim yazarken dikkat edilmesi gereken temel noktalar.
Yapıcı Eleştiriyi Nasıl Sunmalı?
Başlıca akılda bulundurulması gereken faktör olumsuz geri bildirimin amacının alıcıyı suçlamak ve eleştirmek değil, gelişim sağlamasına yardımcı olmaktır. Bu nedenleri geri bildirim açık, objektif ve yapıcı bir dille aktarılmalıdır. Bu süreç içerisinde alıcının hatalarını görmesine yardımcı olurken, aynı zamanda bu alanlarda kendini nasıl geliştirebileceği konusunda da rehberlik edilmelidir.
Zayıf Yönleri Göstermek, Ama Çözüm Önerisi de Sunmak
Olumsuz geri bildirim verirken sadece alıcının eksikliklerini belirtmek yerine, bu eksiklikleri gidermeye yönelik somut öneriler sunmak kritik bir önem taşır. Süreç içerisinde sadece negatif yönlere odaklanmak verilmek istenen mesajın yanlış bir şekilde algılanmasına neden olabilir. Bu yüzden kişinin hangi alanlarda gelişmesi gerektiği net bir şekilde açıklanmalı ve nasıl yapabileceği konusunda yönlendirmeler yapılmalıdır.
Kişisel Değil, Davranışa Odaklanmak
Olumsuz geri bildirim verirken özellikle odaklanılması gereken unsur kişinin sergilediği davranışlar veya iş performansıdır, kişinin karakteri değildir. "Sen hatalısın" gibi suçlayıcı ifadeler yerine, "Bu yöntemin daha etkili olabileceğini düşünüyorum" gibi yapıcı cümleler kullanmak daha alıcıda olumlu bir etki yaratır.
Duygusal Tepkilerden Kaçınmak
Kişisel duyguları geri bildirim sürecine katmamak ve sert eleştirilerden kaçınmak sürecin sağlıklı ilerlemesi için önemlidir. Olumsuz geri bildirim verirken objektif ve sakin bir dil kullanmak, karşı tarafın savunmaya geçmesini önleyip geri bildirimin daha açık bir şekilde değerlendirmesine yardımcı olabilir.
Geri Bildirim Yazılırken Dikkat Edilmesi Gereken İletişim Teknikleri
Geri bildirimin etkili olabilmesi için yalnızca içeriği doğru olması değil, aynı zamanda nasıl iletildiği de önemlidir. Süreç içerisinde kullanılan iletişim yöntemi, geri bildirimin nasıl algılanacağını ve karşı tarafın verilmek istenen mesajı ne ölçüde benimseyeceğini de belirler. Açık, yapıcı ve anlayışlı bir iletişim süreci, geri bildirimin olumlu bir etki yaratmasını sağlar. İşte bu süreci güçlendirebilecek bazı teknikler.
"Ben" Dilini Kullanarak İletişim Kurma
Suçlayıcı ve yargılayıcı ifadelerden kaçınarak, gözlemlerinizi ifade ederken “ben” dili kullanmak geri bildirimin alıcı tarafından daha olumlu algılanmasına katkı sağlar. Geri bildirimi verirken “Sen yanlış yaptın” ya da “Hatalısın” gibi ifadeler yerine “Bu durumda şöyle bir yaklaşımın daha etkili olacağını düşünüyorum" demek, iletişimi daha sağlıklı hale getirir.
Somut Örneklerle Destekleme
Mesajınızın daha net anlaşılabilmesi için, genel ifadeler yerine, geri bildirimi spesifik örneklerle desteklemek önemlidir. Alıcının hangi davranış veya durum hakkında geri bildirim aldığını bilmesi, sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlar.
Empati Kurma ve Anlayışlı Olma
Bireyin kendini savunmaya geçmesini önleyebilmek için geri bildirim verirken karşı tarafın bakış açısını da anlamaya çalışmak gerekir. Geri bildirim süreci esnasında anlayışlı ve destekleyici bir tutum, verilmek istenen mesajın daha yapıcı olmasını sağlar ve kendini geliştirmeye açık olmasına katkıda bulunur.
Geri Bildirimi Zamanında Vermek
Geri bildirimin doğru bir zamanda verilmesi de büyük bir öneme sahiptir. Çok geç verilen geri bildirim, ilgili durumun unutulmasına veya etkisini kaybetmesine neden olabilecekken, çok erken verilen bir geri bildirim, eksik veri ve gözlemlerle yanlış yönlendirmeye neden olabilir, kişinin motivasyonunu düşürebilir, doğal öğrenme sürecini engelleyebilir ve gereksiz stres yaratarak sürecin verimliliğini olumsuz etkileyebilir. Zamanında yapılan geri bildirim, kişinin gelişim sürecine daha fazla katkı sağlar.
Geri Bildirim Verme ve Alma Süreci Nasıl İlerler?
Geri bildirimin etkili bir gelişim aracı olabilmesi için hem veren hem alan kişinin süreci doğru yönetmesi gerekir. Sadece geri bildirimi vermek değil, aynı zamanda onu doğru şekilde almak da kişisel ve profesyonel gelişim açısından büyük önem taşır. Açık, yapıcı ve karşılıklı anlayışa dayalı bir süreç, geri bildirimin etkili olmasını sağlar.
Geri Bildirim Alırken Ne Yapılmalı?
Geri bildirim alırken verici kişiye karşı ilk tepkinizin savunmacı olmaması gerekir. Onun yerine söylenenleri anlamaya ve gelişim fırsatı olarak görmeye çalışmak kişisel büyümeniz için daha avantajlıdır. Karşı tarafın size sunduğu görüşleri dikkatle dinlemek, geri bildirimi değerlendirerek gerekli iyileştirmeleri yapmak süreci daha verimli hale getirir.
Geri Bildirim Verirken Karşı Tarafı Dinlemek
Geri bildirim süreci tek taraflı ilerleyemez. Geri bildirimi veren kişi, alıcının da konu hakkındaki görüşlerini ve hislerini anlamaya çalışmalı ve ona söz hakkı tanıyıp süreci bir diyalog haline getirmelidir. Geri bildirim sürecinin iki taraflı yürütülmesi hem anlaşmazlıkları minimize eder hem de karşılıklı güveni artırır.
Sıkça Sorulan Sorular
Geri bildirim neden önemlidir?
Geri bildirim, çalışanların performanslarını anlamalarına ve gelişim alanlarını belirlemelerine yardımcı olur. Ayrıca, iş yerinde açık iletişim sağlar, motivasyonu artırır ve çalışanların kendilerini daha değerli hissetmelerini sağlar. Etkili geri bildirim, organizasyonel verimliliği artırarak hedeflere ulaşmayı kolaylaştırır.
Olumlu geri bildirim nasıl verilir?
Olumlu geri bildirim verirken spesifik olun. Kişinin güçlü yönlerini ve başarılı olduğu noktaları belirtin. Örneğin, “Projeyi zamanında teslim ettiğin için çok teşekkür ederim, bu ekip çalışmasını güçlendirdi” gibi somut örnekler kullanmak daha etkili olacaktır. Ayrıca, takdir duygusunu net bir şekilde ifade etmek önemlidir.
Olumsuz geri bildirim verirken nelere dikkat edilmelidir?
Olumsuz geri bildirim verirken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, kişisel bir eleştiriden kaçınmaktır. Davranışları veya iş süreçlerini ele alarak, geliştirilmesi gereken alanları vurgulamalısınız. Ayrıca, olumsuz geri bildirimi yapıcı bir şekilde sunmak ve çözüm önerileri sunmak önemlidir. Örneğin, “Bu projede zaman yönetimi konusunda zorluk yaşadığını gördüm. Bir sonraki sefer için zaman planlamanı gözden geçirmek faydalı olabilir” şeklinde yaklaşılabilir.
Geri bildirim verme sırasında dil kullanımı nasıl olmalıdır?
Dil kullanımı empatik ve destekleyici olmalıdır. Negatif bir durumu dile getirirken bile, dilin nazik ve yapıcı olması gerekmektedir. "Sen her zaman böyle yapıyorsun" gibi genelleyici ifadelerden kaçınılmalı, yerine belirli bir durumu ele alarak çözüm odaklı bir dil kullanılmalıdır. Örneğin, "Son projede takıldığın noktalarda biraz daha yardıma ihtiyaç duyduğunu düşündüm, yardımcı olabilirim" gibi.
Geri bildirim almak zor mu olmalı?
Geri bildirim almak zor olmamalıdır. Aksine, açık ve olumlu bir tutumla geri bildirim almak, kişinin gelişmesine katkı sağlar. Geri bildirim almak, bireylerin iş performanslarını gözden geçirmeleri ve iyileştirmeler yapmaları için bir fırsattır. Bu yüzden geri bildirim kültürünü oluşturmak, zor bir şey olarak algılanmamalıdır.
İş yerinde geri bildirim verirken nelere dikkat edilmelidir?
İş yerinde geri bildirim verirken, öncelikle uygun bir zaman ve ortam seçmek önemlidir. Geri bildirimi tek bir kişiye değil, duruma göre topluluk içinde de verebilirsiniz, ancak her zaman özel ve profesyonel bir dil kullanılmalıdır. Ayrıca, geri bildirim verirken net ve objektif olun, kişisel duyguları bir kenara bırakın. Kişinin gelişimine odaklanarak, çözüm odaklı bir yaklaşım sergilemek önemlidir.
Geri bildirim yazılı mı yoksa sözlü mü verilmelidir?
Geri bildirim, duruma göre hem yazılı hem de sözlü olarak verilebilir. Ancak, sözlü geri bildirim daha anında ve etkileşimli olabilirken, yazılı geri bildirim daha kalıcı ve detaylıdır. Sözlü geri bildirim, anlık etkileşim ve açıklama fırsatı sunduğu için daha kişisel ve hızlı çözüm önerileri sunar. Yazılı geri bildirim ise daha resmi ve detaylı açıklamalar için tercih edilebilir, ayrıca alıcı geri bildirimi istediği zaman gözden geçirebilir. Hangisinin kullanılacağı, geri bildirimin içeriğine ve gereksinimlere göre belirlenmelidir.
